Gene drives zijn turbogenen die zich binnen enkele generaties in een populatie verspreiden. Wetenschappers zien kansen om die snelle verspreiding van turbogenen te gebruiken om ziekten en plagen bij mens, dier, plant en ecosystemen te bestrijden. Onomkeerbaarheid van de gevolgen dwingt ons echter om na te denken over de vraag of alles mag wat kan, vindt Joost van Kasteren.
Door: Joost van Kasteren
Op: www.vork.org
Ooit was het een belangrijk voedingsgewas voor Noord-Amerikaanse Indianen, maar tegenwoordig geldt de tweehuizige amarant (Amaranthus palmeri, een pseudograan) als een vervelend onkruid in het midden en zuiden van de Verenigde Staten. Omdat hij goed bestand is tegen droogte en grote hoeveelheden stikstof op kan nemen, is hij een geduchte concurrent van belangrijke landbouwgewassen als katoen en soja. De gebruikelijke bestrijding met glyfosaat loopt bovendien tegen haar grenzen aan omdat de plant resistent is of dreigt te worden.
De introductie van een turbogen (gene drive) kan de voortgaande woekering van amarant tot staan brengen. Dat is althans één van de toepassingen die worden genoemd in het vorig jaar verschenen rapport ‘Gene Drives on the Horizon’ van de Amerikaanse NAS (National Academies of Sciences, Engineering & Medicine). Een mogelijkheid is om de plant te voorzien van een turbogen waarmee de resistentie tegen glyfosaat wordt doorbroken. Een andere optie is een turbogen dat ervoor zorgt dat de plant alleen nog maar mannelijke nakomelingen produceert, waardoor die binnen enkele generatie is uitgestorven.