Ecomodernisme is een kosmopolitische stroming. En kosmopolitisme -wereldburgerschap- is al eeuwenlang een reactie op wat vandaag populistisch nationalisme wordt genoemd. Kosmopolieten buigen zich over  problemen die wereldwijd spelen, waaronder armoede, migratie, milieu en klimaatverandering. Anders dan de ‘populistisch nationalist’ meent de kosmopoliet dat we niet alleen moeten zoeken naar oplossingen voor mensen in de eigen regio of het eigen land. We moeten ons ook inzetten voor mensen ver weg. Centraal in het kosmopolitisme staat het beschermen van de menselijke waardigheid.  

In zijn nieuwste boek ‘Kosmopolieten. Grote filosofen over een betere wereld voor iedereen’ ontrafelt  Ralf Bodelier (met Marco Visscher redacteur van het in 2018 verschenen ‘Ecomodernisme, het nieuwe denken over groen en groei’) het kosmopolitische denken sinds de klassieke oudheid. Dat doet hij door grote kosmopolieten te vragen wat hun denken kan betekenen voor iemand als Grace Phiri, een concrete, extreem arme vrouw in het hedendaagse Malawi.

In essays neemt hij zijn lezers mee door het kosmopolitisme van Griekse cynici, Romeinse stoïcijnen, het 18e-eeuwse verlichtingsdenken, het 20ste-eeuwse joodse humanisme en het 21ste-eeuwse sociaalliberalisme. En telkens weer vraagt hij de vertegenwoordigers van deze stromingen -Diogenes van Sinope, Marcus Aurelius, Immanuel Kant, Emmanuel Levinas en Amartya Sen- wat Grace Phiri aan hun ideeën  heeft. Ook al zijn ze al eeuwenlang dood, sommige denkers worden door Bodelier alsnog meegenomen, diep de enorme sloppenwijk in waar Grace Phiri woont. Door hen direct te confronteren met de enorme problemen van Grace, schetst hij een  kosmopolitisme dat niet alleen inspirerend en veelkleurig is, maar ook problematisch en tegenstrijdig.  

Bodelier begon zijn onderzoek in de veronderstelling dat hij zelf een kosmopoliet is, maar bij het afronden van zijn boek betwijfelt hij of hij zich nog wel kosmopoliet kan noemen. En tóch pleit hij ervoor het wereldburgerschap niet af te schrijven. We moeten het beter doordenken en vooral praktisch toepasbaar maken. Wie over nationalisme en populisme spreken wil, kan over het kosmopolitisme niet zwijgen.

Kosmopolieten. Grote filosofen over een betere wereld voor iedereen

264 pagina’s. €  29,95.  Bestel direct bij Uitgever Gompel&Svacina,