Voor een stralende toekomst!

Geplaatst op 24 augustus 202330 augustus 2023 door WePlanet

Oorspronkelijke publicatie op collectifission.nl door Emil Jacobs

EEN REACTIE OP DE STANDPUNTEN VAN LINKS OVER KERNENERGIE

Met de verkiezingen in aantocht en maatschappelijke protesten om vaart te maken met de energietransitie, is kernenergie bij uitstek een optimistisch antwoord: het is schoon en de energielevering is 24/7 beschikbaar. Het is daarom een raadsel waarom linkse partijen nog steeds niet over hun schaduw kunnen springen en kernenergie omarmen. Het wordt tijd.

In dit stuk wil ik dan ook graag reageren op de standpunten van links over kernenergie. In algemene zin kunnen we stellen dat kernenergie al decennialang in de taboesfeer zit. De historische reden hiervoor is de koppeling met kernwapens. Kernenergie kwam immers met een behoorlijke ‘bang’ in de wereld: met de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki maakte de wereld kennis met deze natuurkracht.

Inmiddels zijn we bijna 80 jaar verder en zijn de militaire en civiele tak van de kernindustrie behoorlijk uit elkaar gegroeid. Waar de eerste generatie kernreactoren in de jaren ’50 nog konden worden gebruikt voor het maken van plutonium voor bommen, is dat met moderne generatie 3+ reactoren al lang niet meer zo evident, niet alleen vanwege een streng internationaal regime van toezicht en controle, maar ook door de gebruikte technologie. De vierde generatie reactoren, die de komende tien jaar op de markt beginnen te komen, maken deze afstand nog groter aangezien deze techniek nog meer ‘proliferatie proof’ is.

Waarom dan toch deze blijvende angst voor kernenergie op links? Laten we de partijen eens afgaan en de argumenten beoordelen.

GROEN LINKS

GroenLinks heeft van alle partijen de meest uitgebreide argumentatie en zal om die reden dan ook de meeste ruimte innemen in dit artikel. In twee stukjes op haar website noemt ze haar argumenten.

“De tijd dringt en bouwen duurt te lang”

GroenLinks stelt dat we voor 2030 al de helft aan CO₂ uitstoot moeten hebben teruggebracht. Dit jaartal is een tussendoel dat voortvloeit uit het Parijs Akkoord dat stelt dat we tegen 2050 op netto nul CO₂ uitstoot moeten zitten.

Dat GroenLinks 2050 niet noemt is niet opmerkelijk. Het narratief dat men graag schetst is immers dat kernenergie ’te laat komt’ om nog uit te maken voor de doelen die we moeten bereiken.

Hier zijn twee dingen over te zeggen: in de eerste plaats bouw je niet één kerncentrale, maar vele. Stel, je start elk jaar met de bouw van één reactor, en je stopt daar nooit mee. Dan duurt de bouw wellicht tien jaar, zoals GroenLinks stelt (het wereldgemiddelde ligt overigens op zeven jaar en Borssele is destijds zelfs in vier jaar gebouwd), maar na 10 jaar komt er elk jaar dus een kerncentrale op het net beschikbaar. Na nog eens tien jaar hebben we ons volledige elektriciteitsverbruik op deze manier verschoond, aangezien kernenergie geen CO₂ produceert bij het opwekken van energie.

Dit is precies wat Frankrijk deed, die via haar Messmer Plan 56 reactors bouwde in 20 jaar tijd. Is dat dan 4 maanden bouwtijd per reactor? Nee, dat zou onzinnig zijn om te stellen. Maar het is net zo onzinnig om te stellen dat kernenergie te lang zou duren.

In de tweede plaats bijt dit argument GroenLinks in de vingers. Voor de voor hen graag geziene oplossing, 100% hernieuwbaar, hebben we namelijk een enorme investering nodig in ons elektriciteitsnet. Dit heeft te maken met het gegeven dat ons energienet historisch is gebouwd met centrale opwekking in het achterhoofd. Door het decentrale karakter van zon- en windenergie zullen vele duizenden kilometers aan kabels getrokken moeten worden. Dat de beheerders van dit netwerk erg achterlopen met dit werk is bijna elke week wel in het nieuws en het gaat nog vele miljarden en decennia kosten voordat het klaar is. Komt daarmee zon- en windenergie dan niet juist “te laat”?

Dan is er nog de lange termijn. Ja, we hebben zon- en windenergie nodig om snel te komen tot nul emissies, maar alle zonneweides en windparken die we vandaag bouwen, zullen tegen 2050 minimaal een keer moeten zijn vervangen. Wat is het plan voor de lange termijn, zeg het jaar 2100? Dit is een relevante overweging, omdat zon- en windenergie significant meer grondstoffen nodig hebben dan kernenergie. Blijven we tot aan het einde der tijden een enorme aanslag doen op natuur en milieu?

“Bouwen kan al, maar de kosten zijn enorm”

Bedrijven mogen gewoon een kerncentrale bouwen hoor, stelt GroenLinks. Feitelijk klopt dat, waarmee GroenLinks dan smalend kan beweren dat het gegeven dat dit niet gebeurt een bewijs is dat men dus geen trek heeft in kernenergie.

Misschien moet GroenLinks haar stukje herschrijven, nadat diverse bedrijven recent nog enthousiast naar Nederland kwamen om te praten over hun producten voor een Borssele-2 en 3. Meer fundamenteel is men graag bereid om te investeren mits men wel garanties krijgt. Een investering in een kerncentrale is een lange termijn project, aangezien zo’n centrale tot minstens 80 jaar meegaat en er best wat kosten gemaakt worden bij de bouw ervan. Als we garanderen dat een toekomstige regering niet zomaar tot sluiting overgaat, zoals recent nog bij onze oosterburen het geval was, dan komen die bedrijven echt wel. Dat GroenLinks dergelijke garanties schaart onder ‘subsidies’, zonder daarbij melding te maken van de vele miljarden die op kosten van de belastingbetaler worden geïnvesteerd in het energienet en ook directer in zon- en windenergie, doet wat raar aan.

Bovendien jokt GroenLinks in dit stukje met de volgende zin: “Bovendien blijkt uit het verleden dat de belastingbetaler vaak opdraait voor de opruimkosten.” Hieruit volgt dan de implicatie dat dit in de toekomst wederom zou kunnen gebeuren. Maar in de kernenergiewet (artikel 15f, sub 1, voor de liefhebber), is tegenwoordig opgenomen dat bedrijven die kerncentrales beheren zelf zorg moeten dragen voor de afbraak, welke wordt verrekend in de elektriciteitsprijs.

Dat dit in het verleden anders lag, heeft een specifieke reden: tot eind jaren ’90 was de elektriciteitsmarkt nog niet geliberaliseerd. Dodewaard, de 50 MWe centrale bij het gelijknamige dorpje, was eigendom van de overheid en heeft tot haar sluiting altijd geopereerd onder verantwoordelijkheid van de overheid, als NUTS-bedrijf. Onder het mom van ‘de vervuiler betaalt’ lijkt het redelijk evident dat de overheid dan ook verantwoordelijk is voor de afbraak.

Dit had men overigens beter kunnen regelen, door bij de liberalisering meer verantwoordelijkheid hiervoor te leggen bij de latere private partijen. Dat de wetgever dit heeft nagelaten is primair een verantwoordelijkheid die bij het parlement ligt, en daarmee onder meer bij GroenLinks. Niet bij kernenergie als zodanig.

“Toekomstige generaties niet opzadelen met kernafval”

GroenLinks stelt op haar website dat er geen goede oplossing zou zijn voor het kernafval. Bedoelt wordt hier het hoogradioactief afval dat momenteel wordt opgeslagen bij COVRA. GroenLinks weet niet hoe veilig dit wordt opgeslagen. Gelukkig doet COVRA aan rondleidingen. Erg de moeite waard.

Hier zijn meerdere dingen over te zeggen. In de eerste plaats is de hoeveelheid van het afval zeer gering. Elk jaar produceert Borssele enkele kubieke meters aan hoogradioactief afval. Dit wordt bovendien gerecycled in Frankrijk. Dat kan omdat als zo’n brandstofstaaf na vier jaar uit de reactor komt, er nog voor zo’n 95% (!) aan brandstof in zit. Dat kunnen we fijn hergebruiken, en dat gebeurt dan ook bij een opwerkingsfabriek in La Hague, Frankrijk, waarna het weer terugkomt in brandstofstaven van dit gerecyclede materiaal, genaamd MOX.

Een overtreffende trap van deze recycling is ook nog mogelijk via kweekreactoren. Via deze technologie, die al bestaat sinds het begin van kernenergie, is het mogelijk om alle brandstof direct op te gebruiken waardoor het tot 100x efficiënter en zuiniger is dan traditionele reactoren, zoals Borssele. WePlanet heeft eerder dit jaar hierover nog een nuttig rapport geschreven waarin het een en ander wordt toegelicht. Cruciale boodschap hierbij is dat we niet alleen kernafval kunnen opbranden, maar dat dit zogenaamde kernafval bovendien heel Europa voor eeuwen kan voorzien in alle energie. Hoe méér duurzaam wil je het nog hebben?

Het is overigens jammer dat de voorlopers van GroenLinks óók tegen kweekreactoren waren. In de jaren ’80 is er door partijen als CPN, PSP en PPR veel energie gestoken in het politiek doen falen van Kalkar. Het is daarom wat raar dat men nu beweert dat er geen oplossingen zouden zijn, terwijl ze zelf hard tegen deze oplossingen hebben gestreden.

Bovendien is er nog een ander probleem in de argumentatie van GroenLinks. Het kernafval dat we al hebben moeten we toch al oplossen. Bovendien komt er, ook zonder Borssele, elk jaar nieuw kernafval bij, zoals uit ziekenhuizen. Als we dan toch al bezig gaan zijn met een definitieve oplossing, zoals een diepe ondergrondse opslag, dan is de absolute hoeveelheid aan geproduceerd afval enkel een kwestie van de oplossing opschalen. Kortom, GroenLinks zit met deze argumentatie in een onmogelijke logische knoop.

“Energie uit een kerncentrale is duurder”

Het stuk dat ze hier citeren is een artikel van RTL over een onderzoek van CE Delft, verbonden aan Milieudefensie welke beide altijd anti-kernenergie zijn geweest, waarin wordt beweerd dat stroom uit een kerncentrale 37 cent per kWh zou kosten.

Echte wetenschappelijke bronnen ontbreken, maar het voldoet om te zeggen dat als kernenergie zulke productiekosten zou hebben, het al heel lang geleden niet meer zou hebben bestaan, omdat het domweg niet kan concurreren op de markt. Wie koopt er nou zulke dure stroom?

In werkelijkheid zijn zelfs de meest dure kernreactoren enorm goedkoop in de productie van stroom. Neem het Hinkley Point C wat GroenLinks zelf aanhaalt met een kostenpost van €31 miljard voor in totaal 3200 MWe productiecapaciteit. Twee derde van dit bedrag gaat overigens op aan financieringskosten, een probleem dat de overheid bij uitstek op kan lossen, door leningen (geen subsidies!) te geven tegen lage rentes.

Maar zelfs met dit ogenschijnlijk enorme bedrag zijn de kosten per kWh enorm laag. Om een beeld te krijgen vereenvoudig ik even de complexe realiteit van financiële leningen om een idee te krijgen van de orde van grootte. We hebben naast de investeringskosten ook rekening te houden met de operationele kosten elk jaar. Laten we deze laatste zetten op €250 miljoen. De opbrengst is zo’n 25 TWh en de levensduur is zo’n 80 jaar. De kosten per kWh zijn dan:

(€0,25 miljard / 25 miljard kWh) + (€31 miljard / 25 miljard kWh / 80 jaar) = 2,5 cent per kWh.

Dat is opeens een heel ander bedrag dan 37 cent, niet waar? Hoezo is kernenergie duur?

“Als het misgaat, gaat het gruwelijk mis”

Hoewel niet bij naam genoemd, blijft het spook van Tsjernobyl en Fukushima gebruikt worden als stok tegen kernenergie. Joris van Dorp schreef in een eerder stuk al op overtuigende wijze hoe gering de effecten van kernrampen eigenlijk zijn.

Want hoe dramatisch de honderden verloren levens zijn bij Tsjernobyl, het enige incident van de bekende drie waarbij er überhaupt levens verloren gingen, het valt in het niet bij de miljoenen levens elk jaar die sterven vanwege luchtverontreiniging door fossiele brandstoffen. In een zeer reële zin is de angst voor kernongelukken de echte killer. Zo rekende het National Bureau of Economic Research voor hoe er in Duitsland 1100 mensen elk jaar dood gaan vanwege de extra luchtverontreiniging door de Atomausstieg. Op pagina 25 lezen we:

“Put another way, the phase-out resulted in more than 1,100 additional deaths per year from increased concentrations of SO2, NOx, and PM. The increase in production from hard coal plants is again the key driver here, making up roughly 80% of the increase in mortality impacts.”

Dat zijn dus 13.200 doden sinds de start van de Atomausstieg in 2011. Wereldwijd hebben we het over miljoenen doden. Anders gesteld is dat een ‘Tsjernobyl’ elk half uur.

Daar komt bij dat Tsjernobyl nooit meer voor kán komen. De RBMK reactoren die daar, zonder de tegenwoordige verplichte betonnen overkoepeling, werden gebruikt zijn inmiddels bijna allemaal met pensioen. Een PWR, zoals bijvoorbeeld in Borssele, kan niet op dezelfde wijze ontploffen. Dit is een natuurkundige realiteit.

“Verzet uit de samenleving”

Tot slot wijst GroenLinks er in haar eerste stukje nog op dat er best wat verzet is uit de samenleving tegen kernenergie. Misschien is het vooral wensdenken van de schrijvers, want uit onderzoek blijkt dat een meerderheid voorstander is.

“Geen subsidies voor de bouw van kerncentrales in Europa”

Het tweede stukje is vooral een herhaling van zetten, maar heeft nog een kort kopje dat GroenLinks tegen subsidies is van kerncentrales. Want ze gaan voor ‘echte’ oplossingen (wat deze zijn wordt niet toegelicht).

Dit is een louter politieke keus, die voortvloeit uit haar eerdere argumenten. Ik heb denk ik inmiddels voldoende aangetoond welke problemen er zijn met deze argumenten. Maar als men tegen wat bescheiden subsidies is voor de schoonste energie die we kennen, is dat haar goed recht. Wel jammer dat ze daarmee de vooruitgang naar daadwerkelijk nul CO₂ emissies frustreert.

PVDA

Het stukje van de PvdA over kernenergie is zó kort dat ik het gewoon helemaal citeer:

“Kernenergie is duurzaam noch veilig en daarmee ongeschikt voor onze toekomstige energievoorziening. Ze zorgt voor een afvalprobleem voor de komende honderdduizenden jaren, naast problemen met veiligheid en de verspreiding van kernwapens en/of kernwapentechnologie (nucleaire proliferatie). Er komen dus geen nieuwe investeringen in kerncentrales.”

Dit is een herhaling van dezelfde standpunten die we al zagen bij GroenLinks. Over kernwapens begon ik dit artikel.

SP

Ook de SP heeft een zeer summier stukje over het onderwerp geschreven:

“De SP is geen voorstander van nieuwe kerncentrales. Daar zijn wij altijd duidelijk in geweest. De overgang naar een duurzame energievoorziening staat ook bij ons centraal.

“De centrale in Borssele gaat zo snel mogelijk dicht. We zetten ons in om de kerncentrales in België snel gesloten te krijgen en onze buren te helpen bij een overstap naar alternatieve energie. We gaan werken aan een concreet actieplan voor de verwerking, opslag en eindberging van al ons nucleaire afval.”

Ook hier weer een herhaling van zetten. Wel valt op dat we voor het eerst iets horen over België. “We gaan onze buren helpen”, klinkt het. Toch is er ‘opeens’ de constatering dat België sinds de sluiting van Doel-3 en Tihange-2 veel meer CO₂ uitstoot. Hoe zou dat nou komen?

Het is misschien nog goed om hier toe te voegen dat de SP sowieso geen integrale visie heeft over dit onderwerp. Zo is er wel het idee om op “zoveel mogelijk daken” zonnepanelen te leggen, maar levert dit volgens hun eigen berekeningen niet meer op dan 35 TWh, ongeveer 5% van de totale opdracht voor nul CO₂. Ondertussen stapelen de voorbeelden zich op over NIMBY-acties tegen windturbines.

PARTIJ VOOR DE DIEREN

Omdat ik bij BIJ1 géén standpunt tegenkom over kernenergie, is de partij voor de dieren de laatste in dit rijtje. Ook hier niets nieuws onder de zon: dezelfde verkeerde informatie en foutieve argumenten tegen kernenergie. Wel interessant is nog kort dat ze specifiek noemen dat ze voor een systeem zijn dat (volledig?) op zon- en windenergie draait: “De Partij voor de Dieren vindt het hoog tijd voor een transitie naar een echt duurzame energievoorziening, gebaseerd op wind- en zonne-energie.”

Het is daarom nog wel even goed om hierbij stil te staan. Zon- en windenergie zijn namelijk wisselvallige vormen van energie: ze werken alleen als de zon schijnt en de wind (voldoende hard) waait. Maar dit is niet altijd zo. Voor de zon is gezien de dag/nacht-cyclus evident, maar is het misschien toch verrassend dat we maar een capaciteitsfactor halen van 8%. De capaciteitsfactor is een maat voor de productiviteit van een energiecentrale. Het is de verhouding tussen de werkelijke elektriciteitsproductie van een elektriciteitscentrale en de maximaal mogelijke (met de aanwezige elektrische infrastructuur) opbrengst in dezelfde periode.

Voor wind-op-land is dit ietsje beter met 25% en voor wind-op-zee halen we zelfs 45%. Desalniettemin hebben we als maatschappij altijd energie nodig. Zowel elektriciteit als warmte. Kortom, zon- en windenergie hebben altijd een achtervang nodig. Meestal is dit aardgas, in Duitsland is dit ook bruinkool, zowat het meest smerige spul wat je kunt verbranden.

We kunnen daarmee zonnepanelen en windturbines beter zien als brandstofbesparende apparaten. Daarmee krijgen we de uitstoot inderdaad tot op zekere hoogte omlaag, maar niet naar nul, en dat is de opdracht. Het is dus absolute noodzaak om kernenergie de ruggengraat te laten zijn die zon- en windenergie nodig hebben. Helaas is opslag namelijk ook geen realistische route om dit probleem op te lossen.

Eén dag elektriciteitsopslag kost, met de huidige prijs van zo’n $800 per kWh voor lithiumbatterijen, een astronomische €800 miljard. En met een afschrijving van tien jaar is dat elk jaar €80 miljard, en dan hebben we het niet eens over de enorme milieu-impact die zulke aantallen batterijen met zich meebrengt. Bovendien zijn er in de winter best periodes tot twee weken zonder noemenswaardige wind, een zogeheten Dunkelflaute, waar een hogedrukgebied best een gebied van een paar duizend kilometer in doorsnede lamlegt. Vang dat maar eens op…

WAAROM LINKS KERNENERGIE ZOU MOETEN OMARMEN

Er zijn echter genoeg argumenten te bedenken waarom de linkse partijen toch vooral voorstander zouden moeten zijn voor kernenergie. Laten we er een paar behandelen.

KERNENERGIE IS SCHOON

Dit is op meerdere manieren een waarheid als een koe. Kernenergie stoot tijdens de energieopwekking helemaal geen CO₂ of andere luchtverontreiniging uit, zoals roet. Dit laatste is een belangrijk punt dat nogal eens wordt vergeten. PM2.5 vervuiling, ook wel bekend als fijnstof, is een serieus gezondheidsrisico en verantwoordelijk voor onder meer COPD en astma. Als we de uitstoot van fijnstof bij energieopwekking en industriële processen fors kunnen verlagen, gaat de levenskwaliteit voor iedereen er sowieso al op vooruit.

Voor CO₂ moeten we eigenlijk naar de hele levenscyclus kijken, want hoewel de witte wolken uit een koeltoren gewoon waterdamp is, komt er toch wat CO₂ uitstoot vrij bij de mijnbouw, opwerking van de uranium tot brandstof, en ook de ontmanteling van oude kerncentrales.

Desondanks is deze uitstoot zeer laag, zo blijkt uit onderzoek van zowel het IPCC als UNECE. Met 12 en 5 gram per kWh respectievelijk zit kernenergie op gelijke hoogte als de levenscyclusuitstoot van windenergie en minder dan ¼ van de levenscyclusuitstoot van zonnepanelen.

De reden hiervoor is de enorme energiedichtheid van uranium. Ter beeldvorming bevat een trein met 120 wagons aan steenkool evenveel energie als één kilo uranium!

KERNENERGIE VEREIST NAUWELIJKS MIJNBOUW

Dit brengt me meteen tot het punt dat we veel minder mijnbouw nodig hebben. Ik verwees eerder al naar de World Nuclear Association, maar ook UNECE heeft hier onderzoek naar gedaan. Elke keer blijkt dat kernenergie slechts een fractie van de grondstoffen nodig heeft die voor andere energiebronnen nodig zijn.

Daar komt bij dat inmiddels meer dan de helft van alle uranium wereldwijd wordt gedolven middels in-situ leach oftewel loogmijnbouw. Hierbij wordt een vloeistof geïnjecteerd in een ondergrondse laag rijk aan uranium. Aan de oppervlakte zie je er weinig van terug. Minder mijnbouw betekent ook dat we minder afvalstoffen hebben.

KERNENERGIE IS GOEDKOOP

Ik maakte eerder al een vereenvoudigde rekensom zodat we een beeld krijgen van de daadwerkelijke kosten van kernenergie. Dat deze zo laag ligt heeft, wederom, te maken met de enorme energiedichtheid van uranium, maar ook met de lange levensduur van een kerncentrale. De voornaamste kosten zitten aan het begin, bij de bouw, maar het verdient zich naar verloop van tijd terug. Een lange termijn blik is dus wel nodig hiervoor.

We kunnen er ook op een andere manier naar kijken, namelijk door de elektriciteitsprijzen te zien tussen landen. Als we daarbij deze lijst bekijken uit december 2022 valt bijvoorbeeld op dat Duitsland, die inmiddels bijna €500 miljard heeft geïnvesteerd in zon- en windenergie, zit op gemiddeld 56 cent per kWh voor consumenten, terwijl nucleair Frankrijk net de 20 cent aantikt. Dit is dus inclusief belastingen en dergelijke. De reden hiervoor is dat hoewel individuele zonne- en windparken goedkoop zijn aan te leggen, de infrastructuur eromheen en de achtervang óók uiteindelijk door consumenten moet worden opgehoest.

Uitzoomend naar maatschappelijke schaal is een wellicht interessant paper dit onderzoek waarin wordt gewezen dat de maatschappelijke baten van kernenergie tot acht keer hoger zijn dan de kosten. Ik noemde in deze context al eerder dat twee derde van de kosten bij Hinkley Point C te maken heeft met financieringskosten. Wat ik er niet bij zei is dat de baten voor deze financieringskosten voor een groot deel bij Britse pensioenfondsen terecht komt. Daarmee blijft het geld uiteindelijk gewoon in het VK. Een vergelijkbare constructie kunnen we ook in Nederland makkelijk gebruiken gezien het feit dat Nederlandse pensioenfondsen een van de best gevulde kassen ter wereld hebben en een investering in kernenergie voor decennia een gegarandeerd goed rendement geeft.

KERNENERGIE IS SNEL

We moeten alle zeilen bijzetten om ons doel naar nul uitstoot tegen 2050 te halen. Gelukkig leent kernenergie zich hier goed voor. Dit bewijst onlangs nog de bouw van onder meer Barakah in de Verenigde Arabische Emiraten, waar vier kernreactoren van Koreaanse makelij worden gebouwd. Drie hiervan zijn inmiddels operationeel en de vierde volgt binnenkort. Deze centrale produceert dan zo’n 45 TWh aan schone stroom, het dubbele wat Nederlandse huishoudens verbruiken. En hoewel de VAE volledig nieuw is met kernenergie, hebben ze met de hulp van Koreaanse ervaring deze reactors in slechts 9 jaar weten te bouwen!

KERNENERGIE IS VEILIG

Ik zou met een verwijzing naar de bekende statistiek van Our world in data klaar kunnen zijn, maar ik heb wel iets te mierenneuken. In de bronnen leggen ze uit waarom ze de cijfers gebruiken die ze gebruiken. Daar staat, onder het kopje over Fukushima het volgende:

“The year after the 2011 disaster, the Japanese government estimated that 573 people had died indirectly as a result of the physical and mental stress of evacuation. Since then, more rigorous assessments of increased mortality have been done, and this figure was revised to 2,313 deaths in September 2020.”

Nu bleek deze evacuatie helemaal niet nodig te zijn geweest:

“Careful scrutiny of the [mandatory evacuation] revealed that this public health intervention involved an objective completely unrelated to public health, and that disguising these policies using the reasonable and acceptable purpose of public health made it easier to justify undue restriction of individual liberty.”

Kortom, de angst voor kernenergie wordt hier op het conto geschreven van het incident bij Fukushima, en dat is niet helemaal fair. Ik zou het daarom bijstellen naar nul (misschien 1^[1]), waarmee het aantal doden per TWh zit daarmee op 0,005, ver onder zonne-energie nog.

KERNENERGIE ZORGT VOOR GEOPOLITIEKE ONAFHANKELIJKHEID

Gesproken over veiligheid hebben we afgelopen winter aan den lijve mogen ondervinden dat energieleveringszekerheid een groot goed is. Onzekerheid in de levering betekent hoge energieprijzen, wat vervolgens weer werd vertaald in een enorme inflatie en daarmee ‘energiearmoede’. Dit probleem is helaas niet ondervangen met zon- en windenergie aangezien China, met weer haar eigen geopolitieke agenda, hierin een monopolistische positie heeft.

Aangezien de energiedichtheid zo hoog ligt bij kernenergie, kunnen we een centrale bouwen en alle brandstof die deze centrale ooit gaat gebruiken gewoon alvast inkopen en opslaan in een klein warenhuis. Niemand die ons in vele decennia kan chanteren.

KERNENERGIE GEEFT RUIMTE AAN DE NATUUR

Ook in landgebruik is kernenergie absoluut kampioen. Dit geeft ruimte voor wilde natuur om zich te ontplooien. Met name roofvogels worden slachtoffer van windturbines en ook het geluid bij het bouwen en gebruiken van een windpark op zee is niet zonder gevaar voor zeeleven. We zullen, vanwege onze haast om naar nul uitstoot te gaan, daar waarschijnlijk een stuk natuur voor moeten offeren voor een generatie of langer, maar het is ontegenzeggelijk het geval dat de kleine betonnen koepel van een kerncentrale in het niet valt hiertegen.

KERNENERGIE GEDIJT GOED BIJ MINDER MARKT

Linkse partijen zijn over het algemeen geen groot voorstander van een vrije markt, sommige, zoals de SP, roepen zelfs op om de energiemarkt weer publiek eigendom te maken.

Nog niet zo lang geleden werden kerncentrales gesloten omdat ze niet konden concurreren tegen goedkoop aardgas in de VS. Dit wijst overigens op een centraal probleem met fossiele brandstoffen: ze zijn te goedkoop ten opzichte van andere energiebronnen. Op links vinden we hierin niet echt onze draai, getuige de “stop fossiele subsidies!” slogan van onder meer XR, welke best problematisch is, zoals Henri Bontenbal in twee stukjes behoorlijk uit de doeken deed.

De waarheid is dat energie naar alle waarschijnlijkheid duurder zal worden, zeker voor de komende decennia. Die kosten worden, zoals gesteld, vooral veroorzaakt door de randvoorwaarden van zon- en windenergie, welke bovendien elke 20 jaar of zo zullen moeten worden vervangen. Een route vooruit zou dan een eis zijn tot compensatie, via hogere lonen.

Hoe dan ook, juist als je weer terug wilt naar een NUTS-bedrijf, past kernenergie uitstekend in dat plaatje, zo bewijst de Franse EDF onder meer al vele decennia. De vraag is voorspelbaar en je kunt veel beter sturen op behoeften die niet per sé in geldprijzen zijn uit te drukken, zoals schone lucht. Kortom, menselijke behoeften kun je veel beter centraal stellen, daar waar op een markt de behoefte van geld centraal staat.

Het laat zich bovendien goed lenen voor coöperatieve vormen van eigendom. De Atoomcoöperatie pioniert hierin, maar natuurlijk kunnen kerncentrales (grote en kleine) prima voor een gemeenschap zorgen, in eigendom van die gemeenschap, onder arbeidersbeheer.

KERNENERGIE ZORGT VOOR STABIELE EN GOED GEORGANISEERDE BANEN IN EEN BETERE (LOKALE) ECONOMIE

Honderden, misschien zelfs een paar duizend kerncentrales biedt stabiel en goed betaald werk, dat bovendien bovengemiddeld goed is georganiseerd in vakbonden, aan honderdduizenden mensen. Bovendien creëert dit ook weer banen voor toeleveringsbedrijven en secundaire werkgelegenheid, zoals in de catering. Dit zeg ik niet alleen, maar bijvoorbeeld ook organisaties als IAEA en World Nuclear Association:

“Nuclear offers jobs with higher wages than any other energy technology, roughly 25-30% higher. But importantly, while nuclear provides jobs locally around the plant and in regional economies during construction similar to wind, during operation only nuclear provides significant and sustainable jobs to the local and regional economies”.

KERNENERGIE PRODUCEERT ZEER WEINIG EN GOED BEHEERSBAAR AFVAL

De hoeveelheid afval is zeer gering en goed te beheren. Het is immers geen “groene smurrie” zoals we bij de Simpsons zien en het wordt ook niet in verroeste vaten gestopt die Greenpeace bij elke demonstratie meeneemt. COVRA, de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval, bewaart het spul zorgvuldig. Het metalen en keramische materiaal lost niet op in water en komt ook niet in de lucht terecht. Het materiaal is eigenlijk best saai.

Bovendien kunnen we dit ‘afval’ dus hergebruiken en er tot 100x meer energie uithalen middels kweekreactoren! Wie wil dat nou niet? Dan hoeven we ook voor eeuwen niks meer uit de grond te halen met mijnbouw. Het uiteindelijke afval blijft dan enkele eeuwen radioactief en we kunnen ervoor kiezen om het ondergronds te stoppen, of in COVRA te bewaren. We zijn als soort prima in staat om dat op deze termijn te doen, getuige de diverse eeuwenoude oude gebouwen om ons heen.

KERNENERGIE STELT ONS IN STAAT OM BOMMEN OP TE ETEN

Er zijn nog steeds veel te veel kernbommen in de wereld. Gelukkig kunnen we met kernenergie, via diezelfde kweekreactoren bijvoorbeeld, die bommen ‘opeten’, althans het plutonium in de kernkoppen ervan. Hiervan hebben we met het Megatons to Megawatts programma al een voorbeeld gehad. Laten we dit doen met alle bommen die nog in Europa liggen. Kernwapens de wereld uit!

KERNENERGIE BIEDT MEER DAN ELEKTRICITEIT

In de energietransitie zullen we uiteindelijk naast elektriciteit ook een heleboel warmte nodig hebben. Hoogwaardige warmte voor bijvoorbeeld cement-, kunstmest- en staalproductie, maar ook laagwaardige warmte voor bijvoorbeeld warmtenetten voor huishoudens en kassen. Maar denk ook aan waterstofproductie, die veel efficiënter kan worden geproduceerd via kernenergie bij hoge temperaturen. Tot slot wil ik nog het voorbeeld meegeven van ontzilting, wat een mogelijke oplossing zou kunnen zijn voor de droogte die steeds meer landen treft door klimaatverandering. We kunnen drooggevallen rivieren weer vullen en miljoenen mensen helpen.

VOOR EEN STRALENDE TOEKOMST

Kernenergie biedt elektriciteit en hoogwaardige warmte – wat cruciaal is voor diverse processen in de industrie – tegen nul CO₂-uitstoot, een minimaal landoppervlak, en minimale grondstoffenverbruik. Het kan de gehele energiebehoefte voor de mensheid met gemak voorzien voor vele miljoenen jaren. Slechts enkele duizenden kweekreactoren kunnen heel Europa van deze energie voorzien. Een echt gedurfde linkse politieke visie zou een oproep zijn voor een Europees Messmer Plan dat dit doel nastreeft. En ja, dat kost tijd, dus laten we óók inzetten op zon- en windenergie als overbruggingstechnologie om de nul emissiestrijd te winnen. Ja, dit zal voor de hoofdprijs zijn, maar die kosten zullen we maar moeten dragen willen we een leefbare planeet houden tegen 2050 en daarna. Maar voor 2100 kunnen we volledig op kernenergie draaien, de natuurlijke habitats herstellen die we tijdelijk opofferen voor zonneweides en windparken, en de mensheid brengen naar een hoger niveau van welvaart voor iedereen op basis van een overvloed aan schone energie.

Opinie in Trouw: Recycling van kernafval levert CO2-vrije stroom

Geplaatst op 9 augustus 20238 augustus 2023 door WePlanet

In een recent artikel in Trouw werd ons rapport over de potentie van recycling van kernafval aangehaald. Vandaag verscheen onze reactie als ingezonden brief. Hieronder de volledige versie.

Het klopt dat ons voorstel om kernafval te recyclen ‘niet op serieuze bijval’ kan rekenen bij overheden en de nucleaire industrie (‘Kernafval? Dat zien we dan in 2100 wel weer’, 4 augustus). Immers, het ontbreekt aan een economische noodzaak om kernafval opnieuw te gebruiken. Een kerncentrale heeft namelijk maar weinig uranium nodig: een spotgoedkope, ruim voorradige grondstof. Toch zijn er goede redenen om het beter te doen.

Wanneer we kernafval recyclen, hoeven we minder uranium te winnen. Ook kunnen de huidige plannen voor eindberging in diepe geologische lagen – op zichzelf veilig en kosteneffectief – sterk worden verminderd en vereenvoudigd. Dat geld kunnen we beter besteden.

Met WePlanet bepleiten we daarom de bouw van snelle kweekreactoren, die de energie in het kernafval kunnen omzetten in CO2-vrije stroom. De moderne ontwerpen kennen een gesloten cyclus, waarin alle splijtbare en kweekbare materialen worden hergebruikt. In deze reactoren kan geen meltdown optreden en er kan geen straling uit ontsnappen.

Diverse landen bouwden al dit soort reactoren: de Verenigde Staten, Frankrijk, Japan, Rusland. Sterker, de allereerste kerncentrale die werd gebouwd, in de vroege jaren vijftig, was een snelle kweekreactor. De meeste van deze programma’s werden voortijdig stopgezet, vooral vanwege politieke en economische redenen. Momenteel is alleen nog het Russische programma actief, dat zal worden uitgebreid.

Snelle kweekreactoren werken goed samen met de wisselvallige stroomproductie uit zonnepanelen en windmolens. Ze springen bij als de zon niet schijnt en de wind niet waait. Zo maken ze de gebruikelijke back-up van fossiele gascentrales overbodig. Samen met zon en wind zorgt het atoom voor een elektriciteitsnet zonder uitstoot van broeikasgassen.

Dat is hard nodig. De gevolgen van klimaatverandering worden steeds meer voelbaar. Toch blijft onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen onvoorstelbaar groot. Daarom willen we dat Europa vaart zet achter de bouw van reactoren die kernafval omzetten in CO2-vrije stroom. De potentie is enorm. Volgens onze berekeningen bevatten de huidige Europese voorraden kernafval voldoende energie om heel Europa minstens zeshonderd jaar lang te voorzien van CO2-vrije elektriciteit.

Het geld dat is gereserveerd voor geologische eindberging moet worden aangewend om snelle reactoren te bouwen. Zo geven we vorm aan de Europese ambitie voor een circulaire economie. In het artikel noemt Wim Turkenburg dit een ‘raar idee’. Toch geldt recycling binnen de milieubeweging al tientallen jaren als een ‘uitstekend idee’. Laten we het nu toepassen op kernafval.

Olguita Oudendijk is directeur van de Nederlandse afdeling van WePlanet. Marco Visscher is auteur van Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie.

Flirt met nucleaire innovatie wekt volkomen verkeerde indruk | De Telegraaf

Geplaatst op 5 juli 20235 juli 2023 door WePlanet

Allerlei provincies tonen interesse in kernenergie. Volgens het coalitieakkoord maakt Gelderland ‘meer werk’ van de SMR, ofwel de kleine, modulaire kernreactor, waarvan de fabrieksonderdelen op de bouwplaats, hup, in elkaar worden gezet. In Limburg, Zuid-Holland, Zeeland, Overijssel, Noord-Brabant – de lijst wordt steeds langer – kijken bestuurders naar de mogelijkheden.

De SMR hoort bij de golf aan innovatie in de nucleaire industrie. De ene reactor werkt met brandstoffen die alle denkbare ongelukken kunnen weerstaan, de andere is beter in staat om te reageren op de grillige stroomproductie van windmolens en zonnepanelen. Ze hebben minder uranium nodig, of produceren minder afval. Eindelijk, na jaren van stagnatie in een ingedommelde industrie, zit er weer toekomst in kernenergie.

De opleving is goed nieuws voor het klimaat. Hoe meer kernenergie, hoe beter. Toch doen voorstanders van kernenergie er goed aan om de flirt met innovatie te wantrouwen. Praten leidt af van bouwen. En al dat gepraat over innovatie wekt vooral de verkeerde suggestie dat er iets grondig mis is met de kerncentrales waarmee we al vele tientallen jaren vertrouwd zijn.

Ondanks de slechte reputatie bij een deel van de bevolking heeft kernenergie een goede staat van dienst. Met het minste beslag op het milieu (grondstoffen, materialen, ruimte) leveren kerncentrales tot zeker tachtig jaar lang ontzettend veel energie zonder CO2-uitstoot. Het beetje afval dat ontstaat, wordt beter gescheiden van mens en milieu dan ander potentieel schadelijk industrieel afval. Kernenergie blijkt veruit de veiligste manier om betrouwbare energie op te wekken.

Luister nu naar de gevestigde bedrijven en start-ups die er zo druk mee zijn. In gelikte PowerPoint-presentaties, waarin alles er fraai en zorgeloos uitziet, hebben ze het trots over ‘geavanceerde kernenergie’. De suggestie van deze marketingslogan is echter dat de huidige kerncentrales ouderwets zijn.

Of luister naar de abracadabra van liefhebbers van kernenergie. Oeverloos discussiëren zij over de voor- en nadelen van thorium, de mogelijke corrosie van materialen of de complicaties bij verwijdering van splijtingsproducten. Met hun technische disputen bevestigen deze voorstanders het belangrijkste punt van de tegenstanders: dat de kerncentrales van vandaag niet deugen.

Typerend is de nieuwste, bekroonde documentaire van Oliver Stone, Nuclear Now. Ruim een uur lang toont de regisseur overtuigend aan dat het negatieve beeld van kernenergie niet klopt – om daarna, merkwaardig genoeg, te eindigen met een halfuur vol lovende aandacht voor techneuten die werken aan innovaties. Iemand zegt zelfs: ‘We moeten kernenergie anders gaan doen.’ Maar er is helemaal niks, nakkes, nada in Nuclear Now dat aanleiding geeft om te concluderen dat het ‘anders’ moet.

Zo komt er vast wel ooit eens weer een keer kernenergie. Maar niet nu.

Sinds de wereld er kennis mee maakte, is kernenergie achtervolgd door een gewelddadig verleden, een leugenachtige overheid, een blunderende industrie en een paar geruchtmakende ongelukken. Ga een kerncentrale bouwen en je raakt verstrikt in discussie-avonden, eindeloze regelgeving en oplopende kosten. Het is om moedeloos van te worden.

Welnu, gelukkig is er innovatie! Want deze keer gaan we het góed doen. Geavanceerde kernenergie kan ons bevrijden uit de saaie, deprimerende wereld van ‘ouderwetse’ kernenergie. De SMR’s en andere PowerPoint-reactoren dienen als therapie.

Maar het probleem van kernenergie heeft niets te maken met techniek. Het probleem zit tussen de oren. Niet voor niets is alle innovatie erop gericht om kernenergie ‘maatschappelijk acceptabel’ te maken. De nadruk ligt op veiligheid, omdat mensen dénken dat kernenergie vol gevaren zit. De reactoren moeten kleiner, want small is beautiful. En de stroomproductie zal flexibel zijn, want de CO2-vrije stroom van zon en wind moet kennelijk voorrang krijgen op de CO2-vrije stroom van kernsplijting.

Eigenlijk hebben deze kernreactoren maar één nadeel: ze bestaan nog niet.

Misschien is dat de reden waarom we het erover hebben. Want zolang het bij praten blijft, is iedere kerncentrale goedkoop en eenvoudig om te bouwen, en efficiënt in gebruik, zonder enige problemen. Wie kan daar op tegen zijn?

Innovatie kan waardevol zijn. Vooral de snelle kweekreactor die kernafval kan hergebruiken, is heel nuttig. Maar voorstanders van kernenergie doen er goed aan om vooral te benadrukken dat we moeten bouwen. Dat hadden we allang moeten doen, maar het strandde in gepraat. Laten we dezelfde fout niet maken bij de nieuwe, hippe kernreactoren van de tekentafel. Praten mag niet leiden tot een gebrek aan daden.

Marco Visscher, verbonden aan WePlanet Nederland, is auteur van Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie: De emoties & de feiten.

Een goed boek over kernenergie | Tijdschrift Milieu

Geplaatst op 28 juni 202328 juni 2023 door WePlanet

Door Rudy Rabbinge. Oorspronkelijke publicatie in Tijdschrift Milieu, juli 2023.

In de zeventiger jaren van de vorige eeuw was er grote politieke steun voor atoomenergie voor vrede. In Nederland bestonden grote plannen om snel over te schakelen naar kernenergie en dezelfde koers te varen als de Fransen. Het Verbond van Wetenschappelijke Onderzoekers plaatste daar echter kanttekeningen bij die op een conferentie in de Oudemanhuispoort werden bediscussieerd. Wim Turkenburg, auteur van een recent artikel over kernenergie in Tijdschrift Milieu was naast mij een van de organisatoren. De conferentie besloot met een genuanceerd beeld: geen afwijzing van kernenergie, maar wel enige bezinning. Die bezinning vond in de decennia daarna plaats. Een kleine groep kritische wetenschappers, waaronder Turkenburg, was echter wars van de nuance en bleef onverkort tegenstander van kernenergie. Keer op keer voerden zij dezelfde bezwaren op rond proliferatie, straling, afval en de gevolgen van ongevallen. In de laatste vijf decennia is kernenergie uitgebreid toegepast, onder andere in Frankrijk en China. Tegelijkertijd is er met succes gewerkt aan het terugdringen van de risico’s. Mede door de klimaatproblematiek, die voor een deel wordt veroorzaakt door de benutting van fossiele energie, is weer hernieuwde belangstelling ontstaan voor CO2-arme kernenergie.

Terugdringen van risico’s

Het boek van Marco Visscher met de titel Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie – De emoties en de feiten is een prachtige bijdrage aan deze hernieuwde discussie. Visscher laat zien dat er voortvarend en met succes is gewerkt aan het terugdringen van de risico’s. Overtuigend toont hij aan dat de mogelijke bezwaren die 50 jaar geleden golden inmiddels aanzienlijk zijn verminderd. Turkenburg’s bespreking van het boek is echter een herleving van de discussie uit de zeventiger jaren en zijn argumenten zijn nog altijd hetzelfde. Turkenburg noemt het ‘een fout boek’ en hij beschuldigt de auteur van selectief omgaan met de wetenschap, het eenzijdig en tendentieus handelen en het achterwege laten van de context. Volgens Turkenburg had dit boek niet mogen verschijnen en hij kondigt aan dat hij ‘een paar van de vele fouten en misvattingen gaat fileren’ om dit oordeel te illustreren.

Discussie over drempel

Opvallend genoeg behandelt Turkenburg echter slechts één onderwerp: stralingsrisico. Hij gaat niet in op Visschers bevindingen over het veilig opslaan van radioactief afval en de veelal overschatte gevolgen van rampen, proliferatie en terroristische daden. De kritiek van Turkenburg richt zich volledig op de discussie over de zogenaamde Linear no Threshold (LNT)-hypothese. Deze hypothese stelt dat iedere stralingsdosis, hoe klein ook, schadelijk is en de kans op kanker verhoogt. Visscher beschrijft hoe deze hypothese in de plaats kwam van de aanvankelijk breed gedragen opvatting dat er een drempelwaarde is voor veilige stralingsbelasting: pas boven deze drempelwaarde is er een risico. In een onthullend hoofdstuk schetst Visscher hoe deze verandering van uitgangspunt tot stand kwam, en hoe LNT vervolgens door tegenstanders gebruikt ging worden om angst te zaaien over zelfs de meest onbeduidende blootstelling aan straling.

Wat is onbeduidend? Volgens UNSCEAR ontvangt de mens gedurende een 80-jarig leven ergens tussen de 80 en 1600 mSv aan straling van natuurlijke oorsprong (1 à 20 mSv/jaar). Zelfs als een blootstelling van minder dan 50 of 100 mSv strikt schadelijk voor de gezondheid zou zijn – dus zonder enig compenserend gunstig bijeffect, zoals LNT-aanhangers aannemen – dan nog dienen we te beseffen dat zo’n dosis kleiner is dan wat ieder levend wezen sowieso krijgt uit natuurlijke stralingsbronnen. Vandaar dat medische stralingsexperts niet bang zijn voor een beetje straling en dus manen tot kalmte over de radioactiviteit in Fukushima. Turkenburg is daar echter niet in geïnteresseerd en poneert de LNT als de waarheid, zonder nuance of context, en vooral zonder bespreking van de – veel grotere – natuurlijke stralingsdoses waaraan alles wat op aarde leeft permanent wordt blootgesteld. Deze ‘waarheid’ over LNT is voor Turkenburg voldoende om te concluderen dat het een ‘fout boek’ is met ‘vele fouten’ en dat het opmerkelijk is dat vooraanstaande meelezers dat niet hebben onderkend. Een buitengewoon negatief oordeel, dat hij niet onderbouwt met feiten en grondige analyses – wat we van een wetenschapper toch wel mogen verwachten.

Jouw kans om bij te dragen aan de toekomst van kernenergie in Nederland

Geplaatst op 21 juni 202321 juni 2023 door WePlanet

Meer goed nieuws! De Nederlandse overheid is van plan om kerncentrale Borssele na 2033 open te houden. Hiervoor moeten eerst een paar stappen worden gezet, en jij kunt daarbij helpen.

Voor het mogelijk maken van het langer openhouden van kerncentrale Borssele, moet de Kernenergiewet worden aangepast. Hiervoor ligt een conceptvoorstel (samenvatting) op tafel. Tot 11 juli 2023 kun je reageren op dit voorstel, en wel via dit formulier. Het verzoek is specifiek om te reageren op de volgende vragen:

1. Heeft u nog suggesties en/of aanvullingen op het concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau?
2. Kunt u zich vinden in het voorgestelde participatieproces rond de bedrijfsduurverlenging?
3. Heeft u een belangrijk aandachtspunt voor het milieueffectrapport?

Vanavond, woensdag 21 juni, organiseert de overheid van 19:00 tot 21:00 uur een meetup in het Beatrixgebouw in Utrecht. Op deze bijeenkomst kun je toelichting krijgen en vragen stellen over het voorstel, participatieplannen en de procedure. Ook is er de mogelijkheid om een mondelinge reactie in te dienen die door een notulist wordt vastgelegd.

Dit is je kans om je stem te laten horen en bij te dragen aan de toekomst van kernenergie in Nederland. Laat je horen. Samen kunnen we een verschil maken!

Oliver Stone’s NUCLEAR NOW & debat | 13 juni | 18u | Nieuwspoort

Geplaatst op 5 juni 20236 juni 2023 door WePlanet

WePlanet Nederland verzorgt dinsdag 13 juni 2023 de vertoning van de film Nuclear Now van Oliver Stone in Nieuwspoort en iedereen is van harte uitgenodigd. Na afloop volgt een gesprek over de film en het Nederlands en Europees klimaat- en energiebeleid met het publiek en een panel, bestaande uit Silvio Erkens (VVD), Gijs Zwartsenberg (energiefilosoof) en Marco Visscher (auteur van “Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie: De emoties & de feiten”). Ter afsluiting is er een borrel.

In de bekroonde film onderzoekt de iconische regisseur Oliver Stone de mogelijkheid voor de mens om uitdagingen als klimaatverandering te overwinnen, ons voortbestaan te verzekeren en een betere toekomst te bereiken door de kracht van kernenergie.

Klik op onderstaande knop om je ticket te reserveren. Er zijn slechts 75 plaatsen beschikbaar, dus wacht niet te lang.

Deugen de antinucleaire argumenten van het Wereld Natuur Fonds/WWF?

Geplaatst op 1 juni 20239 juni 2023 door WePlanet

Jarenlang was Sjoerd Bakker donateur van het Wereld Natuur Fonds, tot hij las dat WWF tegen kernenergie is. De natuurorganisatie neemt zelfs deel in een rechtzaak tegen de Europese Commissie om kernenergie ‘niet groen’ te verklaren en vooral in te zetten op wind- en zonne-energie.

Op 18 april 2023 zegde Sjoerd zijn lidmaatschap op. Drie dagen later ontving hij een reactie vol vooroordelen over kernenergie. Hij besloot om in samenwerking met WePlanet Nederland de argumenten van Wereld Natuur Fonds te weerleggen in een tegenreactie.

Lees en oordeel zelf.

Vette tekst: de brief van het WWF

Normale tekst: de reactie van WePlanet

Geachte heer Bakker,

Hartelijk dank voor uw e-mail en uw betrokkenheid bij ons natuurbeschermingswerk.

WWF is -zoals u al schetst- inderdaad geen voorstander van kernenergie.

Eén van de grootste problemen van kernenergie is het kernafval dat in de kerncentrales ontstaat. Dit afval is levensgevaarlijk en raakt pas na 240.000 jaar zijn radioactiviteit kwijt.

WePlanet: Kernafval is uitermate goed te beheren, zeker in vergelijking met andere soorten toxisch afval dat nu eenmaal ontstaat in een moderne, industriële maatschappij. Maar dat vergt meer dan twee zinnen uitleg.

Ten eerste dient men te beseffen dat er een verschil is tussen radioactiviteit en onveiligheid. Er is immers altijd en overal radioactiviteit. Alles bevat radioactiviteit van natuurlijke oorsprong, zelfs ons eten, en zelfs ons lichaam is van nature licht radioactief! Of radioactiviteit gevaarlijk is hangt namelijk af van de dosis¹, en die dosis is nooit nul.

In een kerncentrale wordt relatief veel radioactiviteit geproduceerd, als gevolg van het splijten van uranium. Radioactief materiaal mag niet zomaar in de natuur geloosd worden. Radioactiviteit mag alleen door een vergunninghouder worden geproduceerd, en moet conform internationale wet- en regelgeving zorgvuldig worden gemeten, verpakt en geïsoleerd totdat het vergaan is tot natuurlijke niveaus. Overigens is de doordringende gammastraling na enige honderden tot duizend jaar zeer sterk afgenomen.⁵ Na deze beginperiode resteren voornamelijk alpha- en beta-straling, wat betekent dat het afval alleen nog maar risicovol zou zijn als het zou worden opgegeten.

Kernafval uit een kerncentrale – de gebruikte splijtstofstaven – is compact en gemakkelijk uit het milieu te houden. Dat gebeurt in daarvoor bestemde bovengrondse en ondergrondse opslagbunkers. Daarom is er door kernafval dat wordt beheerd conform de standaarden van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) nog nooit een slachtoffer gevallen of schade ontstaan aan het milieu. Door het kleine volume is kernafval gemakkelijk decennialang bovengronds op te slaan. Om economische redenen is het echter verantwoord om kernafval uiteindelijk ondergronds te bergen, en dat is waar de Nederlandse regering voor gekozen heeft². Door dit te doen in stabiele aardlagen die zich uiterst langzaam en voorspelbaar ontwikkelen, is het mogelijk om afval voor miljoenen jaren te isoleren zonder afhankelijk te zijn van menselijke instituties. Dit weten we onder meer door geologisch onderzoek van formaties waarin dezelfde radionucliden van nature voorkomen. De kosten van verwerking, beheer en verwijdering van kernafval worden volledig door de nucleaire sector zelf gedragen.

In tegenstelling tot kernafval is chemisch en biologisch afval uit niet-nucleaire sectoren volumineus en kostbaar om uit het milieu te houden. Een groot deel wordt daarom gewoon geloosd in de lucht, waardoor jaarlijks miljoenen³ premature doden vallen. Ook lozingen van chemisch en biologisch afval op water veroorzaken jaarlijks ruim een miljoen⁴ doden, terwijl kernafval niets of niemand tot last is.

Het grootste deel (>90%) van de gebruikte splijtstofstaven kan overigens opnieuw gebruikt worden om nieuwe nucleaire brandstof van te maken in snelle kweekreactoren (FBR) of aankomende Molten Salt Reactors (MSR). Het restafval dat dan nog overblijft is na een paar honderd jaar tot duizend jaar al minder radioactief⁵ dan de oorspronkelijke uraniumerts.

De meningen over veilig opslaan van kernafval zijn verdeeld. Zolang de opslag niet 100% veilig is, zijn wij geen voorstander.

Integendeel, er is geen twijfel dat het verwerken, opslaan en bergen van kernafval zoals dat sinds de jaren ‘70 gebeurt in landen aangesloten bij het IAEA veilig en verantwoord is. Dit wordt algemeen erkend door alle relevante wetenschappelijke instituties, inclusief het JRC⁶, het samenwerkende wetenschappelijke onderzoeksorgaan van de Europese Unie.

Daarnaast is de winning van de grondstof voor kernenergie, uranium, uiterst vervuilend. Grote gebieden – vaak rijk aan biodiversiteit – worden vernietigd en miljoenen tonnen radioactief ertsafval blijft achter bij de mijn. We zitten wereldwijd op dit moment niet alleen in een klimaatcrisis, maar ook in een biodiversiteitscrisis.

Alle vormen van mijnbouw en ertsverwerking veroorzaken (lokaal) schade en leveren afval op. In de eerste helft van de vorige eeuw en na de Tweede Wereldoorlog was de mijnbouw vaak laagtechnologisch en slecht gereguleerd, waardoor er veel vervuiling naar de lucht en oppervlaktewater optrad. Dat is nog steeds zo in ontwikkelingslanden. Maar uraniummijnbouw is juist een van de mijnbouwsectoren die – al decennia – verregaand opgeschoond is.

Per opgewekt kilowattuur heeft kernenergie aanzienlijk minder⁷ delfstoffen zoals koper nodig dan andere vormen van schone energie.

Het meeste uranium wordt tegenwoordig gedolven via ondergronds logen⁸: een techniek waarbij er geen erts verwijderd wordt en dus weinig of geen ertsafval ontstaat. Daarnaast wordt veel uranium gewonnen als bijvangst bij de ontginning van andere basismetalen en dus niet bijdraagt aan de nadelen van die ontginning. Ten slotte dient te worden opgemerkt dat uranium zeer veel energie bevat, waardoor er relatief weinig van nodig is en het praktisch onmogelijk is om alle uranium op aarde op te gebruiken, hoe veel en hoe lang we er ook gebruik van willen maken als mensheid.

Uranium is dus weliswaar een eindige grondstof, maar hij is ook praktisch onuitputtelijk⁹, zeker als ook de enorme hoeveelheden uranium in zeewater of graniet worden aangesproken, en wanneer niet alleen het zeldzame splijtbare uranium 235 gebruikt wordt maar – door middel van kweekreactoren – ook het veel voorkomende (>99%) uranium 238.

Dan is er naast uranium ook nog heel veel thorium dat ook prima als basis voor nucleaire splijtstof kan dienen. Momenteel is thorium slechts een onbruikbaar afvalproduct van met name de mijnbouw naar zogenaamde ‘zeldzame aardmetalen’ die nodig zijn voor elektronica, magneten en accu’s. Slechts één grote thoriummijn in combinatie met het gebruik van gesmolten zout reactoren zou de hele wereld van alle benodigde energie kunnen voorzien, dus niet alleen elektriciteit, maar ook warmte en hitte voor verwarming, zeewaterontzilting en andere industriële processen. Dit zou ook met uranium en het gebruik van snelle kweekreactoren kunnen.

Over de hele kernenergie-cyclus – die zeer omvangrijk en technologisch extreem ingewikkeld is – wordt heel veel energie gebruikt. Daardoor draagt ook kernenergie wel degelijk bij aan de uitstoot van broeikasgassen.

Ten eerste, het maakt voor de duurzaamheid van een energietechnologie niet uit hoeveel energie er gebruikt wordt om de technologie toe te kunnen passen, mits de hoeveelheid opgewekte energie maar voldoende groter is dan het verbruik, en mits de levenscycluskosten (voor mens én milieu) maar laag genoeg zijn. Kerncentrales leveren uiteraard veel méér energie¹⁰ dan er gebruikt wordt in hun levenscyclus.

Bovendien wordt bij de productie van zonnepanelen en windmolens ook energie gebruikt, en wel, gerekend per eenheid energie, meer dan in de kernenergie-cyclus. Daarom is het energiegebruik en de CO2-uitstoot van de levenscyclus van wind of zon groter⁷ dan die van kernenergie, hetgeen recent nog bevestigd is door de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, UNECE.

De reden dat de kernenergie-cyclus relatief weinig energie nodig heeft hangt logisch samen met het feit dat kernenergie relatief weinig grondstoffen nodig heeft, vanwege de grote hoeveelheid energie die in uranium (en thorium) zit en vanwege de zeer lange economische levensduur van kerncentrales (80 jaar of langer).

Bovendien zijn kerncentrales regelbare opwekkers, met als gevolg dat ze veel minder belastend zijn voor het elektriciteitsnetwerk en veel minder afhankelijk zijn van backup- en opslagsystemen, terwijl die bij gebruik van wind en zon onontbeerlijk zijn.

Daarnaast maken de kernrampen in Tsjernobyl (1986) en Fukushima (2011) op tragische wijze duidelijk hoe groot de gevolgen van een ongeluk in een kerncentrale kunnen zijn.

Het klopt dat kernongelukken ernstige gevolgen kunnen hebben voor de omgeving en dus onacceptabel zijn. Maar we moeten de gevolgen van die ongelukken wel goed vergelijken met de gevolgen⁷ van het (reguliere) gebruik van andere energiebronnen. En we moeten beseffen dat kernongelukken en hun dreiging uiterst serieus genomen worden door overheden.

Moderne wet- en regelgeving voor kernenergie garandeert niet alleen dat de kans op een nieuw kernongeluk kleiner is dan ooit, maar ook dat de radiologische gevolgen¹¹ van een nieuw, groot, jammerlijk ongeluk veel kleiner zullen zijn dan voorgaande ongelukken.

De door waterstof veroorzaakte explosies in de kerncentrale Fukushima Daiichi en de daarop volgende lekkages van radioactiviteit waren een mediasensatie en veroorzaakten angst en onrust onder de bevolking, maar wetenschappers maanden vanaf het eerste moment tot kalmte, en kregen uiteindelijk gelijk¹² dat er weinig of geen radiologische schade aan mens of milieu zou ontstaan¹¹.

Bestaande kerncentrales en nieuwe kerncentrales die voldoende aan de veiligheidseisen van zogenaamde “generatie 3” centrales of hoger zijn voorzien van aanvullende passieve veiligheidssystemen waardoor het ontstaan van ongelimiteerde kernreacties (Tsjernobyl) of oververhitting van de kern (Fukushima) om fysische redenen uitgesloten is, of zo sterk verkleind en vertraagd dat alleen het gebruik van zware wapens of explosieven nog tot het ontsnappen van aanzienlijke hoeveelheden radioactiviteit zou kunnen leiden.

En hoewel het aantal dodelijke slachtoffers misschien niet hoog is, is ieder slachtoffer er volgens WWF 1 te veel.

Het aantal slachtoffers door kernenergie en kernongelukken is juist relatief klein. Niet groter dan¹³ het aantal slachtoffers door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, en veel kleiner dan het aantal slachtoffers door gebruik van biomassa of fossiele energie.

Vanwege de groeiende energiebehoefte op de wereld (bijvoorbeeld de 1,5 miljard mensen die op dit moment geen toegang tot moderne energie hebben) en de noodzaak om een alternatief te vinden voor kernenergie vergroot de behoefte voor energie op een duurzame manier.

Er is geen noodzaak om een alternatief voor kernenergie te vinden. Kernenergie is net zo duurzaam – zo niet duurzamer – als alle andere CO2-vrije energiebronnen, zo blijkt uit de hierboven genoemde onderzoeken van het JRC⁶ en het UNECE⁷. Uranium en thorium zijn zo overvloedig voorradig dat ze nooit op hoeven te raken.

Het Wereld Natuur Fonds ziet de noodzaak in voor een energie huishouding in harmonie met de natuur. Dat gaat helaas gepaard met een impact op de omgeving. Deze impact willen we tot het minimum beperken, maar kan niet tot nul worden gereduceerd.

De impact zal onnodig groot zijn wanneer kernenergie uitgesloten blijft. Kernenergie vergt veel minder ruimte (1000 keer minder) en grondstoffen (10 keer minder) dan andere schone energiebronnen en veroorzaakt dus minder impact op de omgeving. Zie de vergelijkende levenscyclusanalyses van JRC en UNECE.

WWF is sterk voorstander van nieuwe energie zoals windenergie en zonne-energie. We zijn ervan overtuigd dat hierin sterk moet worden geïnvesteerd (mede door de afname van fossiele brandstoffen en klimaatverandering)

Wind- en zonne-energie is nuttig en noodzakelijk, al is het maar omdat er in de wereld nog heel veel fossiele energie gebruikt wordt. Door wind- en zonne-energie toe te voegen aan elektriciteitsnetten die zijn gebaseerd op fossiele energie kan er dus direct en relatief efficiënt bespaard worden op fossiele brandstoffen wanneer de wind waait of de zon schijnt. Maar om fossiele energie geheel overbodig te maken is ook kernenergie noodzakelijk, omdat kernenergie de meest economische¹⁴ én meest milieuvriendelijke⁷ manier is om regelbare en duurzame elektriciteit en industriële warmte te leveren. Ook voor het Nederlandse energiesysteem¹⁵ is kernenergie de meest economische optie, ook wanneer er veel geïnvesteerd gaat worden in wind, zon en waterstof.

Nota bene, sinds 2011 is er door de Nederlandse overheid al ruim 70 miljard¹⁶ euro aan subsidies uitgekeerd of gereserveerd voor wind en zon. Dat is erg veel. Om een idee te geven hoeveel dat is: de totale jaarlijks elektriciteitskosten van Nederland liggen normaal rond de 7 miljard¹⁷ euro.

Het voorstander zijn van energie uit wind en zon is geen goede reden om kernenergie tegen te houden. Zonder kernenergie is het namelijk veel kostbaarder en milieubelastender¹⁸ om fossielvrij te worden en het klimaatprobleem op te lossen. Het WWF dient dus zijn verantwoordelijkheid te nemen en onmiddellijk te stoppen met zijn koppige en schadelijke ideologische strijd tegen deze nuttige en noodzakelijke technologie.

Meer informatie leest u via de volgende link: [verwijst naar het Nederlandse klimaatakkoord]

Ik hoop dat mijn reactie voldoende antwoord geeft op uw vraag. Zo niet, dan hoor ik dat graag!

Met hartelijke groet,

Annemarie

Medewerker Customer Contact Center

Nieuwe studie toont brede publieke steun voor geavanceerde kernenergie, vooral onder milieuactivisten

Geplaatst op 10 mei 202323 mei 2023 door WePlanet

Amsterdam, 10 mei – Uit een internationale studie die vandaag is gepubliceerd, blijkt dat er brede publieke steun is voor het gebruik van geavanceerde kernenergie voor het opwekken van CO2-vrije energie. Het rapport, dat is gebaseerd op een enquête in acht landen, toont aan dat leden van milieugroeperingen overwegend voorstander zijn. In sommige landen steunen zij de nieuwste nucleaire technologieën meer dan niet-leden.

Ook in Duitsland, waar onlangs de laatste kerncentrales zijn gesloten, zegt 51% van de respondenten, inclusief aanhangers van milieugroepen, het “eens” of “zeer eens” te zijn met het gebruik van nieuwe kernenergie. Het aantal voorstanders is twee keer zo groot als het aantal tegenstanders. Zij noemen energieonafhankelijkheid als het sterkste argument.

Het rapport – dat keek naar Duitsland, Frankrijk, Japan, Polen, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Zweden – is opgesteld door milieugroep WePlanet in samenwerking met de non-gouvernementele organisaties ClearPath, Potential Energy Coalition en Third Way.

Eerder lieten diverse opiniepolls zien dat in Nederland een meerderheid voorstander is van kerncentrales, en dat bij elke politieke partij en bij zowel jongeren als ouderen meer voor- dan tegenstanders zijn. “De brede steun in andere landen verbaast me niet”, zegt Olguita Oudendijk, directeur van WePlanet Nederland en campagneleider van Kern voor Klimaat. “Steeds meer mensen begrijpen dat we vanwege klimaatverandering en een energiecrisis niet zonder kernenergie kunnen. Het wordt tijd dat grote, geïnstitutionaliseerde organisaties als Greenpeace, Milieudefensie en het Wereld Natuur Fonds hun achterhaalde argumenten tegen kernenergie laten varen en gaan luisteren naar de stem van hun eigen achterban.”

Bekijk en download het volledige rapport hier.

In Frankrijk en Zweden, zo toont de nieuwe studie aan, heeft de consensus over het belang van geavanceerde kernenergie de steun van alle grote politieke partijen. In beide landen zijn meer dan 2 van de 3 respondenten het “zeer eens” of “eens” met het gebruik van nieuwe kernenergie. Slechts 15% van de Fransen en 13% van de Zweden is het daarmee “oneens” of “zeer oneens”. Volgens een meerderheid in beide landen moet kernenergie zelfs de eerste keuze voor energie zijn.

In Polen, waar steenkool de energiesector domineert, is meer dan 80% het eens met het gebruik van geavanceerde kernenergie. De voorstanders overtreffen de tegenstanders met 10 tegen 1. Meer dan 3 op de 4 Polen oordeelt dat kernenergie noodzakelijk is om de klimaatdoelstellingen te halen.

Mark Lynas, een vooraanstaande Britse milieuactivist en medeoprichter van WePlanet, zegt: “Vaak wordt gedacht dat kernenergie niet populair is. De resultaten van dit onderzoek tonen onomstotelijk aan dat dit niet het geval is. In elk land zien we dat een meerderheid kernenergie accepteert als bron van schone, CO2-vrije energie. Deze meerderheidssteun strekt zich in de meeste gevallen uit tot leden van milieugroepen en groene partijen. Dit toont aan dat beleidsmakers en investeerders niet bang hoeven te zijn voor de publieke opinie bij het nemen van dringend noodzakelijke beslissingen over de ondersteuning van geavanceerde kernenergie.”

Lees de volledige resultaten, inclusief gedetailleerde uitsplitsingen van de bevindingen per land, en download een exemplaar van het rapport hier.

Een van de bevindingen van de studie is dat vrijwel alle tegenstand tegen geavanceerde kernenergie afkomstig is van een klein, maar uitgesproken segment van de bevolking – slechts 15 procent – waarvan de leden ouder dan gemiddeld zijn, sceptisch staan tegenover innovatie en koppig vasthouden aan hun afwijzing van kernenergie. Alle andere maatschappelijke groepen die in het rapport worden geïdentificeerd steunen geavanceerde kernenergie in overgrote meerderheid, ook al lopen zij sterk uiteen in hun politieke visie, economische positie en opvattingen over kwesties als klimaatverandering.

De steun voor geavanceerde kernenergie is duidelijk niet gebonden aan politieke opvattingen, zo blijkt uit het rapport. Met uitzondering van Duitsland en Japan is een meerderheid van de aanhangers van alle grote politieke partijen voorstander. In Duitsland is 46% van de SPD, 43% van Die Linke en 34% van Die Grünen voorstander van geavanceerde kernenergie. Onder alle Duitsers van 18 tot 34 jaar is een meerderheid voor, namelijk 56%.

In het algemeen reikt de consensus verder dan de politieke lijnen en omvat zij sterke steun voor kernenergie in alle leeftijdsgroepen. Dit wijst op een unieke eensgezindheid onder de bevolking, die zowel politieke verschillen als generatieverschillen overstijgt.

Bekijk en download het volledige rapport hier.

Nobelprijswinnaars en wetenschappers verzoeken bondskanselier Scholz om de Atomausstieg tegen te houden

Geplaatst op 14 april 202314 april 2023 door WePlanet

Nobelprijswinnaars en vooraanstaande wetenschappers uit de hele wereld hebben een dringend beroep gedaan op de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om de geplande sluiting op 15 april van de drie resterende Duitse kerncentrales tegen te houden.

Tot de ondertekenaars van de open brief behoren Nobelprijswinnaars Klaus von Klitzing en Steven Chu. Ook de bekende klimaatwetenschappers James Hansen (NASA, Columbia University) en Kerry Emanuel (MIT) en planetoloog Carolyn Porco (University of Colorado Boulder) hebben hun steun toegezegd.

De oproep, gecoördineerd door WePlanet, benadrukt het belang van de resterende Duitse kerncentrales Emsland, Isar II en Neckarwestheim II. Samen produceren deze reactoren genoeg CO2-vrije elektriciteit voor meer dan 10 miljoen Duitse huishoudens. De sluiting van deze centrales is het gevolg van het Duitse energiebeleid, dat in 2000 van start ging en tot dusver heeft geleid tot de ontmanteling van 17 kernreactoren. De komende sluiting betekent het einde van kernenergie in Duitsland.

Steven Chu, Nobelprijswinnaar en minister van Energie onder president Obama: “Het negeren van de verdiensten van kernenergie in ons streven naar een schonere wereld is vergelijkbaar met het weigeren van een reddingsboot, terwijl onze planeet verdrinkt. De keuze van Duitsland om het licht van het atoom te dimmen ten gunste van steenkool brengt niet alleen zijn reputatie in gevaar, maar ook het delicate evenwicht van ons mondiale klimaat.”

Omdat kerncentrales met weinig grondstoffen veel energie produceren zonder broeikasgassen of luchtvervuiling, onafhankelijk van geografische ligging of het weer, zijn ze volgens experts cruciaal in ieder plan om broeikasgassen sterk te reduceren. Het Duitse besluit om bijna 20.000 megawatt aan schone elektriciteit voortijdig af te bouwen, heeft de effectiviteit van zijn klimaatbeleid flink belemmerd. Ondanks investeringen van meer dan 500 miljard euro in de grootschalige uitrol van zonnepanelen en windmolens blijft het Duitse elektriciteitsnet een van de meest vervuilende in Europa, omdat die moeten worden ondersteund met kolen en gas.

Joel Scott-Halkes, campagnecoördinator van WePlanet: “Terwijl andere landen kerncentrales gaan bouwen om de klimaatcrisis aan te pakken, bouwt Duitsland roekeloos nieuwe kolen- en gascentrales die zullen leiden tot een groot verlies aan mensenlevens en een aantasting van natuur en milieu.”

Ulrike von Waitz, campagnevoerder bij de Duitse afdeling van WePlanet: “De sluiting van Duitse kerncentrales is een klimaatmisdaad. Het ondermijnt de inspanningen van de hele wereldgemeenschap om onze planeet te beschermen. Ik denk dat 15 april 2023 zal worden herinnerd als een zwarte dag voor Duitsland, voor Europa en voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Ik kan slechts hopen dat toekomstige generaties ons kunnen vergeven.”

>> Lees de open brief met alle ondertekenaars

>> Zie de berichtgeving in The New York Times, Die Welt, Bild of Tagesspiegel

Gerecycled kernafval kan Europa honderden jaren voorzien van schone energie

Geplaatst op 4 april 202317 mei 2023 door WePlanet

Kernafval is geen probleem, maar een kans. Als kernafval wordt gerecycled en hergebruikt als splijtstof in geavanceerde kernreactoren, kan het honderden jaren aan CO2-vrije elektriciteit opleveren. Omdat de geringe hoeveelheid radioactief afval uit kerncentrales nog zo vol energie zit en altijd zorgvuldig is opgeslagen, kan het worden aangewend om schone stroom te leveren. Nederland kan zelfs duizend jaar lang álle energie uit de huidige voorraad kernafval halen (zie onder).

Dat staat in een baanbrekend rapport dat vandaag is uitgebracht door de internationale milieugroep WePlanet. Het rapport is geschreven onder leiding van Mark Lynas, de Britse auteur en campagnevoerder, met medewerking van onder meer Joris van Dorp, energie-analist van WePlanet Nederland.

Momenteel wordt de gebruikte splijtstof uit een kerncentrale door politici gezien als afval. Het wordt bewaard in afwachting van eindberging in diepe aardlagen, zoals dat binnenkort zal gebeuren in Finland. Dat is zonde, stelt WePlanet. Er zit namelijk nog zoveel energie in, dat het opnieuw kan worden gebruikt in zogeheten ‘snelle kweekreactoren’, waarvan er al een aantal operationeel zijn.

Hoewel uranium overal ter wereld ruim voorradig is en er in een kerncentrale slechts weinig van nodig is, zal er bij recycling van kernafval niet langer mijnbouw naar uranium nodig zijn. ‘Met de recycling van kernafval geven we concreet vorm aan een circulaire economie, waarin afval voedsel is’, aldus Olguita Oudendijk, directeur van WePlanet Nederland.

Co-auteur Joris van Dorp benadrukt dat het woord ‘kernafval’ verwarrend kan zijn. ‘Ruim 95% van het radioactieve “afval” uit kerncentrales bestaat uit stoffen die prima kunnen worden hergebruikt als splijtstof voor kweekreactoren’, zegt hij. ‘Zelfs als we vasthouden aan het besluit om die stoffen uiteindelijk ondergronds te bergen, weten we dat dit veilig, verantwoord en betaalbaar kan via het Nationaal Programma Radioactief Afval. Voor zover kernafval al ooit een probleem was, is het een opgelost probleem.’

Toch voeren traditionele milieugroepen nog vaak kernafval aan als een bezwaar tegen kernenergie. ‘Deze actiegroepen doen alsof de gebruikte splijtstof een uitzonderlijke, giftige erfenis voor toekomstige generaties is’, zegt Oudendijk. ‘Dit blijven ze maar herhalen, ongeacht de klimaatverandering en ongeacht de energiecrisis. Het tegendeel is waar. Wat zij kernafval noemen, is juist een bron van schone energie voor toekomstige generaties.’

Met het rapport doen de activisten van WePlanet een oproep aan alle politieke partijen in Europa om hun verzet tegen de ontwikkeling van kernenergie te stoppen. Zonder kernenergie wordt het nog veel lastiger om deze eeuw de mondiale opwarming binnen de perken te houden, zoals ook de recente publicatie van het IPCC-klimaatpanel laat zien. Oudendijk: ‘Ieder verzet tegen kernenergie werkt vertragend en houdt de fossiele bedrijven in het zadel.’

Tea Törmänen, internationaal coördinator van WePlanet en lid van de groene partij in Finland, zegt: ‘De groene partijen in Europa moeten het voorbeeld volgen van de Finnen. Onze groene partij steunt kernenergie als onderdeel van de overgang naar schone energie. De nieuwe kerncentrale in Finland wordt nu opgestart en zal de overgang naar nul-uitstoot versnellen.’

Kernafval in Nederland

Nederland heeft ongeveer 48.000 ton herbruikbaar nucleair materiaal. Volgens een vuistregel kun je met 1 ton ongeveer 1 jaar lang een kernreactor van 1 GW laten draaien bij een capaciteitsfactor van 90 procent. Als de huidige vraag naar energie (830 TWh per jaar) gelijk zou blijven en als alle energie – dus niet alleen elektriciteit (120 TWh/jaar) – zou komen van snelle reactoren, kan de huidige voorraad kernafval Nederland ongeveer 1000 jaar lang voorzien van CO2-vrije energie.

Author Archives: WePlanet